De VS versus de EU - welke economische regio zal zich sneller herstellen?
Door Michael Blümke, Senior Portfolio Manager bij ETHENEA Independent Investors
In een context van door de overheden opgelegde lockdowns als gevolg van de wijdverbreide Covid-19-pandemie beleven alle economische regio's in de wereld een enorme economische inzinking. Terwijl sommige afzonderlijke staten binnen de Europese Unie de afgelopen jaren al te kampen hadden met technische recessies, kwam er in de VS in het eerste kwartaal van 2020 een abrupt einde aan de langste economische expansie, die meer dan tien jaar heeft geduurd. De omvang van de huidige groeivertraging is echter in beide regio's ruwweg vergelijkbaar. Maar op de vraag welke economische regio zich het snelst zal herstellen, is er volgens ons een zeer duidelijk antwoord: de VS.
De redenen hiervoor zijn complex. Enerzijds is het vooral omwille van de sterke punten van de Verenigde Staten en anderzijds de voor de misschien voor de hand liggende zwakke punten van de Europese Unie. Daarnaast spelen echter ook de munten en de verschillende sectorale wegingen een belangrijke rol.
VS: marktvriendelijk beleid
Ondanks een vaak tegenstrijdig tweepartijenstelsel hebben de VS een eenvoudiger en directer besluitvormingsproces op het gebied van zowel monetair als fiscaal beleid. Dit systeem is ook afgestemd op sterk gecentraliseerde instanties. In relatieve termen profiteren de Amerikaanse bedrijven van een gunstig belastingstelsel, minder regelgeving en een zeer liberale arbeidsmarkt. Ondanks de massale verlaging van de belastingen op bedrijfswinsten die aan het begin van de ambtstermijn van de huidige Amerikaanse president in werking trad, wordt er momenteel meer gediscussieerd over verdere belastingverlagingen dan over het terugdraaien van dit tamelijk genereuze verkiezingsgeschenk. Zelfs als de Democraten het Oval Office en de beide wetgevende kamers bij de verkiezingen van dit jaar zouden overnemen, zou er niet veel veranderen in dit in principe zeer marktvriendelijke beleid.
Europa: warboel
In Europa daarentegen is er een economische en monetaire unie (maar geen echte politieke unie) met verschillende, deels asynchrone economische cycli en zeer verschillende macro-economische fundamenten. Het gevolg daarvan zijn verschillende - en in sommige gevallen uiteenlopende - belangen van de lidstaten. Dit bemoeilijkt in wezen elke beslissing en maakt het zelfs tijdens deze crisis vrijwel onmogelijk om tijdig en adequaat een fiscaal en monetair beleid uit te voeren. In Europa betekent politieke consensus altijd tijdverlies en kwaliteitsverlies en eindigt het meestal in de bekende "warboel". De huidige EU-begroting is bij lange na niet toereikend om de uitdagingen van de COVID-19-crisis het hoofd te bieden. Hoewel het voorgestelde begrotingspakket voor de eurozone een eerste stap is in de richting van een begrotingsunie en meer solidariteit tussen de leden, is het nog maar de vraag of en hoe snel dit zal worden gerealiseerd. Als het pakket wordt uitgevoerd, zal het alleen maar meer vertraging opleveren voor de langverwachte nationale structurele hervormingen. Het zal ook een beslissende test zijn voor de gekozen vertegenwoordigers van de landen die nettobetalers zijn. Bij de volgende verkiezingen zullen zij immers verantwoordelijk worden gehouden voor de genomen maatregelen. Dit zou bijvoorbeeld een thema kunnen zijn tijdens de Duitse federale verkiezingen in 2021. Naast de pan-Europese maatregelen mogen we in deze discussie natuurlijk niet de stimuleringspakketten vergeten die door de afzonderlijke staten zijn aangenomen - en die relatief groot zijn. Deze zijn echter niet op pan-Europees niveau gecoördineerd en dienen ook geen belangen die de grenzen van de afzonderlijke landen overschrijden. Door hun verschillende dimensies leiden ze waarschijnlijk tot een nog grotere divergentie tussen de staten.
Wat de VS een extra voordeel geeft, is de status van de Amerikaanse dollar als wereldwijde reservemunt. De internationale zoektocht naar "veilige haven"-activa betekent dat de Verenigde Staten hun tekort gemakkelijker kunnen financieren zonder een groot risico op devaluatie. Dit houdt de financieringskosten voor zowel de publieke als de private sector laag. Het "Oude Continent" daarentegen heeft nog steeds het probleem dat zijn munt voor sommige landen te sterk is en voor andere te zwak. De eenheidsmunt kan haar stabiliserende functie niet voor alle staten vervullen.
Tot slot is de dominantie van de Verenigde Staten in de technologiesector ook van doorslaggevend belang voor de snelheid van het economisch herstel. In dit verband moet worden opgemerkt dat een groot aantal bedrijven tijdens de crisis veel minder kwetsbaar was dan andere en er zelfs van kon profiteren. Zo hebben cloud computing en betaaldiensten in het tijdperk van maatschappelijke distantiëring een extra impuls gekregen.
Kortom, de Verenigde Staten hebben een structureel voordeel dat hen zeer waarschijnlijk in staat zal stellen de huidige crisis sneller te boven te komen dan de Europese Economische Ruimte. Maar er is toch voorzichtigheid geboden bij het trekken van conclusies over de toekomstige ontwikkelingen van aandelen. Op de lange termijn - en dit betekent een tijdshorizon van ruim een jaar - zullen deze fundamentele groeivoordelen zeker tot uiting komen in beter presterende aandelenindexen. Op korte termijn moeten we echter nagaan hoeveel van deze toekomstige groei al verwacht en ingeprijsd is. Met andere woorden, een veralgemeende inschatting enkel gebaseerd op de bovengenoemde factoren, zonder rekening te houden met de huidige waarderingen, zou te eenzijdig zijn.
