De wereldeconomie blijft achteruitgaan
Door Michael Blümke, Senior Portfolio Manager bij Ethenea
De stijgende reële lonen en energieprijzen blijven de inflatie op een hoger dan gemiddeld niveau houden, maar de centrale banken zijn aan het einde of bijna aan het einde van hun verhogingscyclus. Het besmettingsgevaar als gevolg van de problemen in de Chinese vastgoedsector is reëel, maar de gerichte fiscale en monetaire maatregelen volstaan om het probleem voorlopig in te dammen.
De wereldeconomie zit nog steeds in het slop door het restrictieve monetaire beleid en de aanhoudend hoge inflatie. Zelfs als de groei in het laatste kwartaal van het jaar verder vertraagt, zijn er geen tekenen van een dreigende recessie. De situatie op de arbeidsmarkten blijft krap. Het aantal vacatures blijft dalen en de werkloosheid neemt langzaam toe. Hoewel het consumentenvertrouwen zich op een laag niveau lijkt te hebben gestabiliseerd, blijven de verwachtingen voor de toekomstige economische activiteit zwak.
Na een aanzienlijke daling in de eerste helft van het jaar begint de algemene inflatie weer te stijgen, enerzijds door het basiseffect en anderzijds door de stijgende reële lonen en de sterke fiscale steun. Bovendien wordt een daling van de inflatie en het groeiverhaal ernstig in twijfel getrokken door de aanzienlijke stijging van de olieprijzen. De centrale banken in de ontwikkelde economieën zullen de rente langer hoog houden; we kunnen de komende kwartalen geen renteverlagingen verwachten.
Amerikaanse arbeidsmarkt: vraag en aanbod komen in evenwicht
De groei van het Amerikaanse bbp bleef solide in september, ondanks de neerwaartse bijstellingen in de vorige maanden. De Amerikaanse groei overtrof in het derde kwartaal opnieuw die van de andere ontwikkelde economieën. Het strakke monetaire beleid en de beperkende kredietvoorwaarden zullen de groei de komende kwartalen afremmen, maar op basis van de huidige groei- en inflatiecijfers zijn de vooruitzichten op een zachte landing goed. Vooral de sterke fiscale steun, goede gezinsinkomens en de stabiele arbeidsmarkt zijn ondersteunende factoren. De leidende indicatoren van deze componenten bevestigen dit: de expansie van de dienstensector vertraagt, terwijl de verwerkende industrie licht verbeterde, ondanks een terugval van de activiteit. In september werd voor de tweede keer een daling van het consumentenvertrouwen vastgesteld. Omdat de consumenten hun spaargeld echter nog steeds uitgeven, blijven de detailhandelsverkopen hoog.
De arbeidsmarkt koelt op een ordelijke manier af: vraag en aanbod komen in evenwicht en de loonstijging vertraagt. De desinflatie is nog niet ten einde. Na de laatste stijging van de energieprijzen versnelde de algemene inflatie in augustus tot +3,7% op jaarbasis. De Fed heeft tastbare vooruitgang geboekt in het terugdringen van de inflatie. Hoewel de Fed in september de renteverhogingen pauzeerde, zei ze wel dat verdere renteverhogingen nodig zijn als een nieuwe stijging van de vraag de desinflatie bedreigt.
Eurozone: vrees voor stagflatie
De snelle vertraging van de groei, de hardnekkige inflatie en een olieprijs van bijna USD 100 per vat doen in de eurozone de angst voor stagflatie opnieuw oplaaien. Zowel de EU-Commissie als de ECB hebben hun groeiprognoses van het bbp naar beneden bijgesteld en hun inflatieverwachtingen voor 2023 en 2024 naar boven bijgesteld. De bbp-gegevens voor het tweede kwartaal in de eurozone stegen met slechts 0,1% k-o-k, wat veel lager is dan de oorspronkelijke ramingen. De belangrijkste reden voor deze lage bbp-groei zijn de veel zwakkere exportcijfers, die de zwakke orderontvangst van de industrie weerspiegelen. De resultaten in Duitsland en Italië waren bijzonder slecht.
Het Europese consumentenvertrouwen is gestabiliseerd dankzij de verbetering van de reële lonen, maar blijft laag. Ondanks de recordlaagte van de werkloosheid dalen de gezinsbestedingen. Door een verdere verslechtering van het economische klimaat en het feit dat de inkoopmanagersindices blijven krimpen, liggen de groeiverwachtingen voor het derde kwartaal rond 0%. De hoge rente en strengere kredietvoorwaarden remmen de groei af. In september verhoogde de ECB haar depositorente tot 4%, maar ze staat nog steeds voor grote uitdagingen: de kerninflatie is nog steeds veel te hoog (4,5%, na een daling van 0,8% in de loop van de maand), de reële lonen stijgen en de economie hapert.
China: een duurzaam herstel zal enige tijd duren
Veel economische experts verlaagden onlangs de Chinese bbp-groeiraming voor 2023 tot onder de officiële doelstelling van 5%. Een opleving bleek in september nog steeds onhaalbaar, maar de Chinese autoriteiten blijven de economie ondersteunen met een doelgericht fiscaal en monetair beleid. De PBoC heeft de belangrijkste rentetarieven en de reserveverplichting herhaaldelijk verlaagd. Daarnaast werden de maatregelen opgevoerd om het vertrouwen te herstellen, de investeringen en consumentenbestedingen te stimuleren en de geplaagde vastgoedsector te ondersteunen. De politieke stimuli beginnen effect te hebben, maar het zal enige tijd duren voordat er sprake is van een duurzaam herstel. Positief is dat de binnenlandse vraag, de industriële productie en de detailhandelsverkopen zijn gestegen.
Negatieve factoren zijn de aanhoudende problemen in de vastgoedsector (inclusief het mogelijke besmettingsgevaar), de zwakke internationale vraag en de aanhoudende handelsspanningen. Terwijl de consumentenprijzen op jaarbasis licht positief waren (+0,1%), bleven de producentenprijzen negatief (-3%).
