Een zachte landing wordt lastiger
Door Andrea Siviero, Investment Strategist bij Ethenea
In de EU bestaat het risico op een recessie, terwijl de VS, dankzij een sterkere economie en een kleinere impact van het conflict in Oekraïne, beter bestand is tegen verscherpte financiële omstandigheden. Een zachte landing van de wereldeconomie is nog steeds mogelijk, maar wordt steeds lastiger.
De wereldeconomie bevindt zich in een moeilijke periode en de onzekerheid is zeer groot. Tegen een achtergrond van een vertragende groei, aanhoudende inflatie en strenger economisch beleid, zijn de oorlog in Oekraïne en de Covid-uitbraak in China ernstige stagflatoire schokken die beleidsmakers voor een uitdaging stellen en de economische groei bedreigen.
De neerwaartse risico's voor de wereldeconomie zijn sinds het eerste kwartaal aanzienlijk toegenomen. Het basisscenario voor de wereldeconomie werd naar beneden bijgesteld wegens een tragere groei en hogere inflatiedruk. Het IMF heeft zijn basisscenario voor de wereldwijde groei in 2022 neerwaarts bijgesteld van 4,4% in zijn prognose van januari naar 3,6%. De inflatieprognose voor 2022 bedraagt nu 5,7% voor de ontwikkelde economieën en 8,7% voor de opkomende economieën.
De oorlog in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende westerse sancties en de Covid-gerelateerde lockdowns in China vormen samen een negatieve vraag- en aanbodschok die resulteert in hogere energie- en grondstoffenprijzen, een afnemend consumenten- en ondernemersvertrouwen, knelpunten in de toeleveringsketen en verstoringen van de internationale handel. Zonder een oplossing voor deze exogene schokken is het niet uitgesloten dat de groeiverwachtingen in de komende maanden verder neerwaarts worden bijgesteld.
De inkoopmanagersindexen (PMI's) bevestigen de afzwakkende dynamiek voor het tweede kwartaal van het jaar. De mondiale samengestelde PMI is in mei licht gestegen tot 51,5 (tegen 51,2 in april), maar blijft dicht bij de drempel van 50 die het verschil maakt tussen economische expansie en economische krimp. De toeleveringsketens blijft onder druk staan en de prijsdruk blijft hoog. De groeivooruitzichten lopen van regio tot regio uiteen als gevolg van asynchrone cycli, een uiteenlopend economisch beleid en omdat landen verschillend worden getroffen door het conflict in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende energieschok.
Amerikaanse economie: inflatie dicht bij hoogtepunt
Als gevolg van het toenemende handelstekort en de zwakke voorraadopbouw is de Amerikaanse economie in het eerste kwartaal van 2022 met -1,4% op jaarbasis gekrompen. De consumptie en de bedrijfsinvesteringen blijven echter solide. De arbeidsmarkt is zeer sterk met een werkloosheid van 3,8% en snel stijgende lonen. De inflatie is hoog en hardnekkig met een algemene inflatie van 8,3% en een kerninflatie van 6,2% in april, maar er zijn voorzichtige tekenen dat de inflatie bijna zijn hoogtepunt heeft bereikt.
De Fed is begonnen aan een agressieve verkrappingscyclus die de Fed-fondsen tegen het einde van het jaar waarschijnlijk naar de geschatte neutrale rente van ongeveer 2,5% zal brengen, en is net begonnen met de kwantitatieve verkrapping. Er bestaat weinig twijfel over dat de Fed haar beleid zal verkrappen tot de inflatie onder controle is.
Eurozone : inflatoire druk neemt toe
De situatie in de eurozone ziet er somberder uit. De economie van de eurozone groeide in het eerste kwartaal van het jaar in een traag tempo van +0,3% op kwartaalbasis. Als gevolg van het conflict in Oekraïne heeft de Europese Commissie haar groeiprognose voor 2022 bijgesteld van 4% naar 2,7%. De laatste tijd laten de economische gegevens een gemengd beeld zien. De PMI's stabiliseerden zich in mei op een laag niveau na een scherpe daling in maart. De arbeidsmarkt blijft solide met een werkloosheidsniveau van 6,8% en gematigde loonstijgingen. Onder de oppervlakte zien we echter de gevolgen van het conflict in Oekraïne en de hoge energieprijzen. Het economisch vertrouwen brokkelt sterk af, de industriële productie lijdt onder verstoringen van de toeleveringsketen en hoge energieprijzen en de orders lopen terug.
De inflatie bereikte in mei een recordhoogte van 8,1% als gevolg van de hogere energie- en voedselprijzen, maar de inflatie breidt zich nu ook uit naar andere sectoren. Als gevolg daarvan trekt de kerninflatie van de consumptieprijzen (CPI) aan tot 3,8%.
De ECB zal haar programma voor de aankoop van activa per 1 juli 2022 beëindigen en is voornemens haar beleidsrente in juli met 0,25% te verhogen. Ook verwacht zij de belangrijkste ECB-rentetarieven in september weer te verhogen en liet ze de deur open voor een hogere stijging van de rente met 50 bp als de inflatie verergert. Met een vertragende economie en verhoogde risico's op marktfragmentatie (spreads tussen het centrum en de periferie) zal de ECB echter een flexibele aanpak moeten handhaven.
Ondanks het optimisme in verband met de economische heropening en het begin van het toerismeseizoen zullen de tegenwind van het conflict in Oekraïne, de hogere inflatie, het strakkere monetaire beleid en de economische vertraging in China de economische resultaten in de eurozone blijven afremmen.
China: sterke krimp van de economie in april
In China is de economie al enige tijd aan het vertragen en in april is een sterke krimp opgetreden. De People's Bank of China (PBoC) versnelt de liquiditeitsverschaffing en verlaagt de rente om de economie te ondersteunen. Het begrotingsbeleid blijft zeer accommoderend. Wij denken dat de beleidssteun geleidelijk aan effect zal hebben en vermoedelijk een impact op de economische groei zal hebben tegen ten minste de tweede helft van 2022.
China worstelt echter met de combinatie twee zaken : enerzijds een gezondheidsbeleid om de Covid-uitbraken strikt in te perken en anderzijds de steun voor de kwijnende economie. Hoewel de autoriteiten de laatste tijd hun strenge Covid-gerelateerde lockdowns voorzichtig aan het afbouwen zijn, kunnen deze spanningen de groei in de komende maanden blijven belemmeren en zal de Chinese economie moeite hebben om de officiële bbp-groei van 5,5% voor dit jaar te halen.
Kunnen we een recessie vermijden?
De tegenwind voor de Amerikaanse en Europese economieën neemt toe. De EU wordt geconfronteerd met een grote stagflatoire schok en vanwege de grotere afhankelijkheid van Russische energie en de geringe begrotingsruimte dreigt een recessie. De Amerikaanse economie is sterker en heeft minder te lijden onder het conflict in Oekraïne, waardoor een recessie beter kan worden voorkomen. De weg voor de Fed is echter uiterst smal en het risico op een beleidsfout (buitensporige verkrapping) mogen we niet onderschatten.
