Energiemarkt onder druk
Niet alleen in Europa bereiken de gas- en elektriciteitsprijzen recordniveaus. Volker Schmidt, Senior Portfolio Manager bij Ethenea, neemt de impact op de financiële markten onder de loep. Zijn er nog interessante beleggingsopportuniteiten binnen de energiesector?
De recente stijging van de energieprijzen zal onvermijdelijk leiden tot een verdere stijging van de inflatie. Wereldwijd nemen de centrale banken echter een gematigde houding aan ten aanzien van de situatie. Zij stellen dat de huidige pieken in de inflatiecijfers slechts tijdelijk zijn. “Voor het monetaire beleid is het overwinnen van de terugval van de werkgelegenheid en de economische activiteit als gevolg van de coronavirus pandemie momenteel belangrijker dan het inflatieniveau,” zegt Volker Schmidt, Senior Portfolio Manager bij Ethenea. “Daarom zouden de hoge energiekosten voorlopig weinig invloed moeten hebben op de rentebeslissingen van de centrale banken.”
De inflatie en de ontwikkeling van de rentevoeten van de centrale banken is slechts één van de vele factoren voor de ontwikkeling van de langetermijnrente op obligaties, voegt hij eraan toe. Een stijging van de langetermijnrente, bijvoorbeeld voor 10-jaars Amerikaanse Treasuries of Duitse Bunds, is momenteel nog beperkt dankzij de programma's van de centrale banken voor de aankoop van activa.
Elk land pakt de hoge energieprijzen anders aan
“Over het algemeen hebben zowel de consumenten als de bedrijven die voor hun productie sterk afhankelijk zijn van het gebruik van energie, ten minste een tijdelijke bescherming tegen de stijging van de energieprijzen. Dat komt omdat ze contracten op langere termijn afgesloten hebben of dat ze transacties indekken,” aldus Volker Schmidt. “De beslissende factor voor hen wordt de duur van de energiekosten met hoge tarieven, want op een gegeven moment zal zelfs het langstlopende contract aflopen”
Hij voegt er echter aan toe dat er duidelijke verschillen per land zijn: “In Italië, Griekenland en Frankrijk ontvangen de consumenten reeds overheidssteun. Spanje heeft de energieprijzen van nationaal opgewekte waterkracht en kernenergie vastgesteld, de energiebelastingen opgeschort en zo de stijging van de energieprijzen via overheidsregulering afgeremd. De huidige situatie in het VK is bijzonder dramatisch. Meststoffenproducent CF Industries heeft zijn fabrieken in het VK gesloten als gevolg van de energiecrisis.” Maar omdat CO2 een bijproduct van de kunstmestproductie is en essentieel is voor de bewaring van voedsel, heeft de regering ingegrepen en CF overgehaald de productie te hervatten.
Hoe kunnen beleggers hiervan profiteren?
“Op dit moment is het moeilijk om bij te houden welke bedrijven profiteren van de ontwikkelingen en welke het moeilijk hebben,” zegt Volker Schmidt.
Vooral voor energieleveranciers is de situatie lastig. “Aan de ene kant willen nutsbedrijven hun klanten zo laag mogelijke competitieve prijzen bieden, wat pleit voor kortetermijncontracten tussen nutsbedrijven en elektriciteitsproducenten wanneer de prijzen laag zijn,” legt de portfoliomanager uit. “Aan de andere kant zijn langetermijncontracten met producenten belangrijk voor nutsbedrijven om betrouwbare berekeningen te kunnen maken. Maar als een nutsbedrijf zich te lang heeft ingedekt tegen een te hoog prijsniveau, zal het bij een prijsdaling worden ingehaald door concurrenten die kortetermijnafdekkingen hebben genomen.”
Het voorbeeld van de Britse energieleverancier Green laat zien waarom het bij beleggen belangrijk is om individuele bedrijven grondig te analyseren. “Green legde het bijltje erbij neer vanwege de huidige regelgeving, die bepaalt dat contracten met klanten niet aan de huidige marktsituatie kunnen worden aangepast. De kosten voor het inkopen van gas liggen ver boven de prijs die het bedrijf zijn eindklanten in rekening mag brengen.”
Ook al is Green op de kapitaalmarkt niet aanwezig met aandelen of obligaties, toch illustreert dit duidelijk dat een fundamentele analyse van elk afzonderlijk geval en inzicht in de belangrijkste prijsmechanismen vooral van belang zijn wanneer het om kleinere bedrijven gaat. Alleen al in september zijn ten minste zes andere energieleveranciers in het VK failliet gegaan, omdat de leveranciers ook geen producent van de energie zijn.
Gevolgen voor de portefeuille
“Samengevat vormen obligaties van bedrijven in de energiesector op dit moment zelden een aantrekkelijke belegging," zegt Dr. Schmidt. "Bijvoorbeeld de eigenaren van elektriciteits- of gasnetwerken betalen momenteel geen aantrekkelijke risicopremies. Beleggers beschouwen hen terecht als bedrijven met een laag risico, omdat hun bedrijfsmodel nauwelijks afhankelijk is van veranderingen in de energieprijzen en ze meestal ook nog gedeeltelijk in handen van de staat zijn.” Het grootste risico is het mogelijke verlies van een of meer klanten.
“De duidelijke winnaars van de huidige energiecrisis zijn de gas- en olie-exploratiebedrijven en de pure elektriciteitsproducenten, inclusief de producenten van kolengestookte elektriciteit, die om duurzaamheidsredenen terecht worden bekritiseerd als ze over eigen kolenvoorraden beschikken. In Duitsland geldt dit alleen voor de producenten van elektriciteit uit bruinkool; steenkool wordt al geruime tijd niet meer gewonnen, maar geïmporteerd. Op dit moment ligt de prioriteit van de consumenten en energieverbruikende bedrijven duidelijk meer bij de continuïteit van de voorziening en minder bij duurzaamheid.”
Een en ander blijkt ook uit het feit dat in de eerste helft van 2021 in Duitsland kolengestookte elektriciteit de plaats van hernieuwbare energie als belangrijkste energiebron heeft vervangen.
